Bunker uit de Koude Oorlog
ontdekt aan de Noordkade...Aan de Noordkade, op het terrein van de brandweer, werd eerder dit jaar een bunker ‘ontdekt’. Het gebouwtje stond er natuurlijk al een tijdje, maar bleef eigenlijk altijd onopgemerkt. En leek niet in gebruik. Dat riep op een bepaald moment vragen op. Waarom is de bunker in Waddinxveen gebouwd? Wat was de functie? En waarom is de bunker nog steeds in tact? Burgemeester Evert Jan Nieuwenhuis ging op onderzoek uit. Hij sprak met Anouk van Dolder, docente geschiedenis op het Coenecoop College. En met Bart Wiekart van het Historisch Genootschap Waddinxveen. Voordat ze naar binnen konden, moesten ze op zoek naar de sleutel. Die bleek in handen van KPN en dat verklapt al wel iets van de functie van de bunker.
Koude Oorlog
De bunker is gebouwd in de Koude Oorlog, die vlak na de Tweede Oorlog begon. Anouk legt uit: “Na de oorlog waren de verschillen tussen het vrije Amerika en het communistische Rusland groot. Waar de een uitging van democratie en de eigen wil van mensen, ging de ander voor een samenleving waarin iedereen op alle vlakken gelijk was. Dat veroorzaakte spanningen die gelukkig uiteindelijk niet hebben geleid tot een echte oorlog. Van enige vriendelijkheid tussen de twee landen was echter ook geen sprake; er bleef ‘kou in de lucht’ en met veel machtsvertoon lieten de landen zien wat ze aan wapens in huis hadden en waar ze toe in staat waren.”
Belangrijk voor de communicatie
Terug naar de bunker. Bart kan daar veel over vertellen. “Het gebouw
is in de jaren ’50 gebouwd. Het is een beetje een onopvallend gebouw,
maar was in die tijd wel heel belangrijk. De bunker heeft betonnen
muren van 60 centimeter dik en door de dikke ijzeren deur kom je ook
niet zomaar naar binnen. Zelfs niet met een atoombom. Hij was goed
gecamoufleerd, want het leek eerder op een boerenschuur dan op een
belangrijke bunker. In de bunker was een noodnet voor de communicatie aangelegd. Je had toen nog geen mobiel netwerk en telefoons werkten via een vaste lijn. Het noodnet lag in heel Nederland en zorgde ervoor dat je altijd met elkaar kon communiceren. Dat was natuurlijk zeker belangrijk voor commandoposten en kazernes. Het gebouw stond in Waddinxveen omdat dit heel centraal ligt in het land. En daarnaast lag het niet voor de hand dat Waddinxveen gebombardeerd zou worden. Dat zou eerder in de grote steden of de havens gebeuren.”
Wat is eigenlijk een bunker?
Dat is een militair verdedigingswerk dat bescherming biedt tegen beschietingen en bombardementen. Bunkers hebben vaak een schuilkelder en dienen als geschutsopstelling, commandopost of schuilplaats. De term bunker komt uit het Engels en werd voor het eerst in Nederland gebruikt in de Tweede Wereldoorlog. Eerder werden deze bijzondere gebouwen ‘kazematten’ genoemd. Dat waren meestal hele grote en versterkte onderdelen van vestingen en kastelen met metersdikke muren. In de duinen zijn nog steeds veel bunkers te vinden. De Duitsers bouwden ze als verdediging tegen de geallieerden. Deze oude bunkers waren prima voor in de oorlog, maar waren niet bestand tegen moderne (atoom)bommen. Daarom waren de bunkers die na de Tweede Wereldoorlog zijn gebouwd, anders opgezet en hun muren en daken waren lang niet zo dik als de oude bunkers. Ze waren bedoeld om te beschermen bij een aanval met moderne atoombommen en in de schuilkelders was plaats voor bestuursorganisaties, zoals de regering en de besturen van de provincies. De bunkers hadden voorzieningen als een generator en goede luchtzuivering om een kernaanval te overleven. Een aantal van de Koude Oorlog-bunkers had een belangrijke functie als communicatiepost, zoals die in Waddinxveen.
Burgemeester Evert Jan Nieuwenhuis maakt regelmatig video’s over bijzondere plekken of gebeurtenissen in Waddinxveen. Via deze link kan je de video over de bunker terugkijken.
